ban khong chung khoan

Với nghiệp vụ bán khống chứng khoán, nhà đầu tư có thể kinh doanh chứng khoán thông qua hình thức vay mượn vốn của công ty chứng khoán hay ngân hàng chuyên về lĩnh vực đầu tư chứng khoán để mua bán chứng khoán.

Để vay mượn được tiền thì nhà đầu tư phải đặt cọc một số tiền cho công ty chứng khoán vào tài khoản gọi là tài khoản margin (còn được gọi là tài khoản ký quỹ hay tài khoản bảo chứng). Tỷ lệ đặt cọc tùy theo công ty chứng khoán quy định (có thể vay được từ 30%-100% số tiền cần dùng để mua chứng khoán).

Nhà đầu tư không chỉ được vay tiền để mua bán chứng khoán mà còn có thể vay chứng khoán để bán ra. Ở nước ta, tuy nghiệp vụ này chưa được triển khai trên thị trường nhưng thực tế đã xuất hiện dưới một hình thức khác. Cụ thể như nghiệp vụ Repo chứng khoán phần nào mang tính chất của nghiệp vụ bán khống chứng khoán. Thị trường vừa qua cho thấy nhu cầu của các nhà đầu tư về loại hình dịch vụ này là không nhỏ và đến nay hầu như các công ty chứng khoán đều triển khai thực hiện.

Không thể phủ nhận là hoạt động bán khống chứng khoán có những rủi ro nhất định cho nhà đầu tư, công ty chứng khoán, hoặc có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường - như trường hợp vay mượn quá nhiều để mua chứng khoán...

Nhưng trong thời gian tới, theo lộ trình mở về dịch vụ tài chính thì việc thực hiện nghiệp vụ bán khống trong lĩnh vực chứng khoán là xu thế tất yếu để đảm bảo lợi ích của các nhà đầu tư, cũng như các tổ chức môi giới chứng khoán chuyên nghiệp.

Luật Chứng khoán nước ta cho phép thực hiện nghiệp vụ này nhưng gắn chặt trách nhiệm của công ty chứng khoán với nhà đầu tư bằng việc quy định các công ty này phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp hoặc trích lập quỹ bảo vệ cho nhà đầu tư để bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư do sự cố công ty gây ra.

Bản thân việc quy định số tiền ký quỹ vào tài khoản margin cũng góp phần đảm bảo an toàn cho đối tượng tham gia. Chẳng hạn ban đầu công ty cho nhà đầu tư vay 50% số tiền cần để mua chứng khoán. Nếu khi mua chứng khoán xong mà sau đó giá chứng khoán giảm, tức là nhà đầu tư bị lỗ, thì tài khoản margin sẽ bị trừ dần.

Nếu số dư tài khoản này giảm xuống dưới một mức giới hạn (mức ký quỹ) thì nhà đầu tư phải nộp tiền thêm vào tài khoản theo yêu cầu của công ty chứng khoán. Nếu nhà đầu tư không nộp thêm tiền, công ty chứng khoán sẽ bán chứng khoán đi và đóng tài khoản lại để tự bảo vệ mình và nhà đầu tư.